کارایی اقتصادی مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین طی سال‌های1377تا1386

چکیده مقدمه: امروزه بیمارستان‌ها به عنوان بخش‌های اصلی نظام سلامت اهمیت خاصی در مبحث اقتصاد بهداشت و درمان دارند. هزینه‌ها و مخارج مرتب افزایش می‌یابد و به این ترتیب تأمین منابع مالی برای ادامه حیات و جلوگیری از وقفه در روند ارائه خدمات آنها دغدغه‌زاست لذا مراکز درمانی به‌عنوان بنگاه اقتصادی باید از تحلیل‌های اقتصادی در راستای استفاده مؤثر از منابع بهره ببرند. هدف: ارزیابی وضعیت کارایی اقتصادی، تخصیص و توزیع منابع با در نظرگرفتن میزان برون داده‌ها در مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال‌های 1377 تا 1386. مواد و روش‌ها: در مطالعه‌ای در سال 1387 داده‌های مورد نیاز شامل اطلاعات منابع انسانی تولید، داده‌های منابع سرمایه‌ای از مرکز آمار معاونت پژوهشی دانشگاه و مراکز درمانی جمع‌آوری و در فرم‌های اطلاعاتی ثبت شد. با روش تحلیل فراگیر داده‌ها و نرم‌افزار اقتصادی DEAP2، این داده‌ها تحلیل شد. داده‌های هزینه نیز از طریق برگه‌های اطلاعاتی جمع‌آوری و با فرمول‌های اقتصادی، تبدیل به شاخص هزینه‌ای منابع سرمایه‌ای و انسانی شد. نتایج: متوسط کارایی فنی، مدیریتی و مقیاس برای مراکز آموزشی- درمانی به‌ترتیب90٪، 96٪ و 93٪ بدست آمد. در حدود 50 درصد مراکز به علت استفاده مؤثر از داده‌ها در راستای برون داده‌ها کارا عمل کرده‌بودند(کارایی فنی کل =1) ولی 50 درصد بقیه مراکز غیرکارامد بو دند(1>کارایی فنی کل). میزان کارایی مراکز در طی دوره مطالعه روند منظمی نداشت و مدام دستخوش تغییر شده بود. هزینه منابع انسانی67 درصد و منابع سرمایه‌ای حدود 33 درصد کل هزینه‌های عملیاتی مراکز را در طی دوره تشکیل می‌دادند. متوسط هزینه‌کرد سالانه برای نیروی کار مراکز از محل اعتبار جاری 6 10 ×1/30ریال و برای منابع سرمایه‌ای از محل درآمدهای اختصاصی مراکز 6 10 ×9/19ریال بود. نتیجه‌گیری: با عنایت به این‌که منابع انسانی و سرمایه‌ای هزینه‌های هنگفتی را به بیمارستان‌ها تحمیل می‌کنند، لازم است مسئولان مراکز درمانی با برنامه‌ریزی صحیح و نیازسنجی اصولی به جذب درونداده‌ها اقدام کنند همچنین، راه‌های مؤثر بر عملکرد آنها را تشخیص داده و شاخص‌های مثبت کارایی را شناسایی کرده و ارتقا دهند تا ضمن استفاده بهینه از درون داده‌ها ظرفیت مطلوب تولید را تعیین کنند تا بدین وسیله از تحمیل هزینه‌های هرز به سیستم جلوگیری شود.